Scholieren lanceren mini-satellieten met raket

Vol verwachting, spanning én opluchting keken de trotse leerlingen en docenten hoe hun zelfgemaakte CanSats met een raket tot 1 kilometer hoogte de lucht in worden gebracht. "Dit doe je nooit op school, het is een hele unieke ervaring", aldus een van de leerlingen.

De teams nemen deel aan de CanSat competitie: een bijzondere wedstrijd voor leerlingen uit de bovenbouw havo en vwo. De opdracht van de competitie: maak van een frisdrankblikje (Can) een satelliet (Sat) met een missie. De deelnemende teams worden flink uitgedaagd en de uitvoering gaat dan ook met vallen en opstaan. "Leerlingen leren wat het is om onderzoek te doen en hoe het is om dingen te maken die niet per se succesvol zijn. Mijn team heeft veel problemen gehad met dingen die stuk gingen, maar ze hebben het wel elke keer helemaal zelf opgelost", aldus docent Martijn Stobbelaar van team Jettisat (Hermann Wesselink College, Amstelveen).

"Eergisteren ging hun arduino nog stuk. De nieuwe moest nog wel helemaal in elkaar worden gezet en getest. Ze zijn gisteren tot half zes bezig geweest; dat doen ze nooit voor andere schooldingen!"

Waar in het onderwijs vaak een herkansing wordt geboden, is dat niet van toepassing op dit project. Er zijn eisen aan de CanSat: ze mogen niet te groot en te zwaar zijn en ook de parachute moet goed zijn. Voor de lancering wordt gecheckt of de teams aan de eisen hebben voldaan. "Er is hier geen tweede kans. En dat is iets wat we in het onderwijs natuurlijk altijd wel bieden. Het is heel waardevol voor de leerlingen om te leren hoe het soms echt gaat," zegt Stobbelaar.

De CanSat competitie is opgezet om scholieren enthousiast te maken om voor een technische opleiding te kiezen. “We gebruiken ruimtevaart in Nederland voor heel veel doelen, op het gebied van veiligheid, zorg voor de planeet aarde en economische groei. Op al die gebieden kunnen we alleen maar meters maken als we ook experts hebben die dat voor Nederland waar kunnen maken. Daarom werken we samen met OC&W ook aan onderwijsprogramma’s. Het begint al met het aanbieden van lesprogramma’s in het basisonderwijs en het helpen van leerkrachten bij het aanwakkeren van de interesse voor technologie bij de leerlingen”, aldus Harm van de Wetering, directeur van het Nederlands ruimtevaartagentschap Netherlands Space Office. 

En wat vinden de leerlingen er zelf van? Zij zijn op deze zonnige dag maar wat druk met de laatste wijzigingen en tests aan hun CanSats, maar wisselen onderling ook veel ervaringen met elkaar uit. "We hebben vooral geleerd om verschillende kwaliteiten bij elkaar te brengen om zo een eindproduct neer te zetten. En dat er bij zo’n project ook heel veel andere dingen bij komen kijken, zoals sponsoring en marketing. Om met elkaar uiteindelijk iets neer te zetten wat functioneert, is wel heel leuk", aldus Dion van Team EVE (Raayland College, Venray).

Britte (team ZanSat X, Den Haag) geeft aan dat ze vooral veel nieuwe dingen heeft geleerd. "Programmeren, solderen, nieuwe dingen van natuurkunde en ook hoe satellieten werken. Ik vond het heel interessant, het was heel veel leren voor mij. Het zorgde ook voor stress over deadlines, maar het was uiteindelijk wel heel leuk om met het hele team aan te werken."

Aan de CanSat competitie 2020-2021 nemen 23 teams deel. De tien finalistenteams zijn: Empyrean (Lodewijk College, Terneuzen), Team Ingenuity (Raayland College, Venray), Team EVE (Raayland College, Venray), Aether 22 (CSG Augustinus, Groningen), DeltaSquirrel (Atheneum College Hageveld, Heemstede), Radiaviaton (Sint-Oelbertgymnasium, Oosterhout), ZanSat X (Christelijk Lyceum Zandvliet, Den Haag), Jettisat (Hermann Wesselink College, Amstelveen), SPAICS CamoSat en SPAICS Pegasus (beiden Amsterdam International Community School). Tijdens het lanceerevenement worden ze begeleid door ESERO NL, NSO, Defensie en DARE.

De finalisten hebben nog een paar weken om alle meetresultaten te verwerken in een eindrapport. Op vrijdag 22 april wordt de winnaar bekend gemaakt tijdens een online prijsuitreiking. De winnaar van de Nederlandse competitie gaat naar de Europese competitie.

Partners
CanSat is een ESERO-project dat NEMO uitvoert in opdracht van het Nederlands ruimtevaartagentschap Netherlands Space Office, gefinancierd door het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Defensie is logistiek partner tijdens het lanceerevenement.